Vernici koji proslavljaju Vaskrsenje Hristovo po Julijanskom kalendaru slave Vaskrs, najveći hrišćanski praznik, koji je suština hrišćanskog učenja.
U Hramu svetog Save počela je vaskršnja liturgija, koju služi episkop remezijanski Stefan, a jutarnju vaskršnju liturgiju će u Hramu služiti patrijarh SPC Porfirije.
Vaskrs ili Uskrs je suština hrišćanskog učenja i označava Hristovo vaskrsnuće iz mrtvih kao pobedu vere i života nad smrću.
Ljudi se za ovaj praznik pozdravljaju sa „Hristos vaskrse“ i „Vaistinu vaskrse“. U crkvama se peva: „Hristos vaskrse iz mrtvih, smrću smrt pobedi…“.
Slavi se prve nedelje posle punog meseca iza prolećne ravnodnevnice i pokretan je praznik, kao i ostali koji su vezani za njega, kao Vaznesenje i Duhovi.
Za hrišćane je praznik Vaskrsenja Hristovog, praznik nad praznicima i događaj koji je pre više od dva milenijuma izmenio istoriju čovečanstva.
Za Crkvu vaskrsenje Hristovo predstavlja „obnavljanje ljudske prirode, presazdanje ljudskog roda, življenje eshatološke realnosti“.
Vaskrsenje znači i početak novog duhovnog života u hrišćanskom iskustvu.
„U Rimljanima 6, 4-5. apostol Pavle jasno povezuje istorijski akt Hristovog vaskrsenja sa novim životom – Kao što usta Hristos iz mrtvih, tako i mi u novom životu da hodimo. U Rimljanima 8, 11. apostol govori o Duhu Svetom koji je sila vaskrsenja Hristovog, ali i našeg novog bića. Sila vaskrsenja je pobeda nad grehom u nama“.
Pravoslavni hrišćani u više od 60 zemalja sveta, među kojima je i Srbija, obeležavaju Vaskrsenje Hristovo.
Uskrs po Julijanskom kalendaru slave Ruska, Srpska, Gruzijska, Konstantinopoljska, Grčka, Bugarska, Jerusalimska i druge pravoslavne crkve.
Prema predanju, u subotu po raspeću na krst su došli prvosveštenici i fariseji kod Pilata da traže od njega da postavi stražu ispred Hristovog groba, jer su se plašili da će neko od Hristovih učenika ukrasti njegovo telo i da će tako narod poverovati da je Isus vaskrsao, kao što je i najavljivao.
U nedelju je, prema verovanju, Hristos vaskrsao iz mrtvih, pošto je njegov grob ostao prazan i tako pobedio smrt i svim ljudima darovao večni život.
Vaskrsenje Isusa Hrista je temelj hrišćanstva i sva vera i propoved Hristovih učenika, a kasnije i svakog hrišćanina, niče iz tog najvažnijeg Hristovog dela.
Na istini da je Hristos vaskrsao zasniva se i nada hrišćana u sopstveno vaskrsenje.
Na taj dan se čita tradicionalna praznična poslanica patrijarha i arhijereja SPC sveštenstvu, monaštvu i vernom narodu.
Patrijarh srpski Porfirije poručio je u vaskršnjoj poslanici da su misli i molitve SPC ovih dana posvećene svim bolesnima, a naročito inficiranima virusom kovid 19, kao i ka svim lekarima i medicinskom osoblju koji se, kako je naveo, samopregorno, rizikujući i svoj život, bore da spasu obolele od korone i drugih bolesti.
U prvoj Uskršnjoj poslanici od stupanja na dužnost prvog među jednakima, patrijarh SPC Porfirije sa svim episkopima pozvao je na bratsku slogu, unutrašnje crkveno, a onda i nacionalno, jezičko i kulturno jedinstvo svih.
„Ne dopustite vremenu i prilikama da vas podele i odvoje jedne od drugih, a time i od Majke Crkve! I pored činjenice da ste stalno pod određenim pritiscima, što među vama izaziva nesuglasice i rasprave, molimo se Vaskrslom Gospodu za vas da u njemu vaskrslome pronađete snagu za svoje jedinstvo i krepost za bratsku slogu“, naveo je parijarh Porfirije.
Kod hrišćana je običaj da se za Vaskrs pripreme obojena jaja, na kojima se crtaju hrišćanska obeležja. Jaje je simbol obnavljanja prirode i života.
Taj običaj se vezuje za dan kada je Marija Magdalena u Rimu propovedajući jevanđelje stigla do cara Tiberija kome je na poklon donela korpu jaja. Car nije verovao u Hristovo vaskrsenje i rekao je da bi to bilo kao kada bi bela jaja u korpi promenila boju. Marija Magdalena je na to rekla: „Hristos vaskrse“, i sva jaja u korpi su postala crvena.
Prema drugoj legendi, stanovnici Jerusalima su se rugali hrišćanima da Hristos nije vaskrsao jer je to nemoguće, kao što nije moguće da kokoške snesu crvena jaja. Sledeće godine, na dan Vaskrsa, sve kokoške u Jerusalimu su snele crvena jaja.
Crvena boja je simbol radosti i vaskrsenja, a prvo crveno jaje se čuva do narednog Vaskrsa kao „čuvarkuća“, zaštitnik porodice.